İvan Gonçarov kimdir

Büyük Rus müellif, dünyada çok satan Oblomov romanının müellifi İvan Gonçarov’un hayat kıssasıdır.

Oblomov romanını okumadıysanız çabucak okumanızı öneririz. Çünkü bu kitap tembellik sanatının yapıtıdır. İvan Gonçarov büyük muharrir ve romancı. Bu kitap da onun nitelikli kaleminden çıktı. Roman, muharririn ismiyle adeta özdeşleşti ve büyük yankı uyandırdı.

İvan Gonçarov’u daha yakından tanıyalım…

İvan Gonçarov, 18 Haziran 1812 tarihinde Simbirsk’te (bugünkü ismiyle Ulyanovsk) geniş ve varlıklı bir tüccar ailede dünyaya geldi. Babasının babası 18. yüzyıl ortasında orduya olan hizmetleri sayesinde toprak sahibi soylu sınıfa yükselmişti; ailenin geri kalanıysa hububat ticaretiyle uğraşmıştı.

Babası Aleksandr İvanoviç, birkaç devir Simbirsk’e belediye başkanlığı da yapmış saygın bir adamdı; Gonçarov’un biyografilerinde babasının dindar ve hüzünlü, annesi Avdotya Matveyevna’nın ise sert ve disiplinli olduğu müellif.

Babasını erken yaşta kaybettikten sonra başlayan eğitim hayatı onu aile mesleğinden uzaklaştırarak doğuştan yeteneği olan edebiyata yakınlaştırdı.

“ŞANS YAPITI YANILGI”

Moskova Üniversitesi’nin dilbilim fakültesine girdi ve en yakın arkadaşlarından Rus muharrir Mihail Lermontov ile burada tanıştı. Gonçarov’un otuz yılı aşan, pek de parlak denemeyecek bürokrasi mesleği üç yıl sonra üniversiteden mezun olması ve St. Petersburg’a taşınmasıyla başladı.

Burada samimi olduğu Maykov ailesi ve bilhassa Nikolay Maykov, edebiyat etraflarını tanımasına ve yazmaya başlamasına önayak oldu; birinci hikayesi “Şans Yapıtı Yanılgı” ailenin özel derleme kitabında çıktı.

Ailenin çocukları olan Apollon şair ve Valeriyan’a eleştirmen Latince ve Rus edebiyatı dersleri veriyordu. Belinski’yle arkadaşlığı sayesinde tasarladığı üçlemenin birinci kitabı Sıradan Bir Kıssa, ona erken gelen bir muvaffakiyet kazandırdı.

Rus fırkateyni Pallada’nın koramiraline özel kalemlik ettiği seyahat sırasında Uzak Doğu ve Japonya’yı gördü; St. Petersburg’a döndükten sonra izlenimlerini Pallada Fırkateyni: Seyahat Notları ismiyle yayınladı.

“OBLOMOV’UN RÜYASI”

Gonçarov yetişkinlik hayatı boyunca depresyonla ve teşhis edilmemiş zihinsel problemlerle çaba etti: Çağdaşı İvan Turgenyev’i intihalle suçlaması da onu ileride münzevi bir hayata götürecek olan paranoyaklığının erken bir işaretiydi. “Oblomov’un Rüyası” hikaye halinde yayınlandıktan on yıl sonra Gonçarov’un eklemeleriyle Oblomov ismiyle yayınlandı.

ELEŞTİRİLDİ, EDEBİYATA KÜSTÜ

Bu yıllarda devletin kurduğu sansür heyetine katıldı, lakin bu daireye hizmetleri uzun sürmedi ve 1867 yılında emekli oldu. 1869 yılında yayınlanan Yamaç, üçlemesinin son halkasıydı.

Okurlardan gördüğü ilgiye karşın eleştirmenlerce beğenilmediğinden Gonçarov’un edebiyattan uzaklaştığı söylenebilir. Ömrünün son yirmi yılında denemelerini ve anılarını çeşitli yerlere yazdı. 1890 yılında felç geçirdi; sonraki sonbahar yakalandığı zatürreeden sonra 27 Eylül 1891’de hayatını kaybetti.

SLAVCILIK-BATICILIK

Gonçarov, Aleksandr Nevsky Manastırı’na gömüldü, 1956 yılında külleri Volkovo Mezarlığı’na taşınmıştır. Varlığının neredeyse tamamını, uşağının vefatından sonra hamiliğini üstlendiği karısı Aleksandra Treygut ve üç çocuğuna bıraktı.

Gonçarov, hiçbir vakit çağdaşlarının Slavcılık-Batıcılık çatışmasına faal olarak dahil olmadıysa da hayalci gelenekselcilikle çok pragmatizm ortasında var olan uçurumu kendisinde ve etrafında görmüş ve bu hususa romanlarında çeşitli açılardan mercek tuttu.